شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز گذشته، ۱۴ اسفند، با جهش ۱۰ هزار و ۹۳۰ واحدی، به رقم ۵۵۵ هزار و ۱۶۸ واحد رسید و بدین ترتیب هشتمین صعود متوالی خود را به ثبت رساند.
علی رغم وجود شرایطی همچون ریسک شیوع بیماری کرونا و تلاطم قیمت‌های جهانی کالا که بورس‌های بزرگ جهان را بشدّت تحت تأثیر قرار داده است، سرازیر شدن سیل پول‌های جدید و سرگردان به این حوزه و شکل‌گیری نوعی از تب عمومی رونق بورس در جامعه منجر به بی‌تفاوتی این بازار نسبت به پشتوانه اقتصادی لازم برای توجیه رشدهای اخیر شده است.
در شرایط فعلی بازار بورس تهران که هجوم نقدینگی مهم‌ترین عامل صعود قیمت سهام و شاخص کل می‌باشد، نهاد ناظر با وضع قوانین محدودکننده جدید در تلاش است تا روند سوق یافتن نقدینگی به نمادهای کوچک و حبابی را محدودتر کند. در واقع سه اتفاق می‌تواند تب بورس‌بازی را کاهش دهد. اول؛ عرضه‌هایی که اخیرا توسط حقوقی‌ها و شرکت‌های دولتی در برخی سهم‌ها مشاهده می‌شود. دوم؛ قوانین مربوط به حجم مبنا. سوم؛ عرضه‌های اولیه بزرگی که تا پایان سال برنامه‌ریزی شده و می‌تواند نقدینگی قابل توجهی را به خود جلب کند. این سه اتفاق می‌توانند گام‌های مثبتی برای مهار جو هیجانی موجود و جلوگیری از ریزش ناگهانی بازار باشند.
وضعیت عرضه و تقاضا در بورس تهران
در هفته جاری باوجود تدوام در رشد قیمت‌ها در بازار سهام، یک تغییر زیرپوستی در دینامیسم عرضه و تقاضا در حال انجام بود که می‌توان در قالب ۳ سرفصل مهم به آن اشاره کرد. اول؛ سنگین‌تر شدن وزنه عرضه حقوقی‌ها است که به‌طور مشخص با ورود زیرمجموعه‌های دولت به سمت عرضه خرد سهام پالایشگاهی و نیز هلدینگ خلیج‌فارس، چشم‌انداز تعادل بیشتری را در موازنه عرضه و تقاضا در آینده نزدیک ایجاد می‌کند. به طور کلی، مجموع تغییر مالکیت سهامداران حقوقی به حقیقی در این هفته رکوردی حدود بیش از ۳ هزار میلیارد تومان ثبت کرد که نشان دهنده آن است که بازیگران بزرگ در جبهه عرضه، فعال‌تر شده‌اند.
دوم؛ اعمال قوانین جدید مربوط به حجم مبناست که با وضع کف ۵ میلیارد تومانی برای سهام همه شرکت‌ها در بورس و ارقام کمتری در فرابورس، ضرباهنگ تغییرات قیمت در شرکت‌های کوچک را کند می‌کند و با کاهش جذابیت قبلی ناشی از سهولت دستکاری قیمتی به دلیل ارزش بازار پایین، تا حدی سهام حبابی را از رادار سرمایه‌گذاران حقیقی خارج می‌کند. لازم به ذکر است که در صورت برگشت روند بازار، این تصمیم اختلالات عمده‌ای در نقدشوندگی بازار ایجاد خواهد کرد.
سوم؛ باز شدن قفل عرضه‌های اولیه است که به نظر می‌رسد طی یک هماهنگی، روند ورود شرکت‌های با سایز بالا و عرضه سهام آن‌ها به بازار تسهیل شده است. بارزترین مثال در این زمینه، سهام دو زیرمجموعه هلدینگ خلیج‌فارس یعنی پتروشیمی آریاساسول و تندگویان است که سهام آن‌ها به زودی در بازار عرضه خواهد شد. زمزمه‌هایی هم از عرضه اولیه شستا(شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی) به گوش می‌رسد که چند هزار میلیارد تومان نقدینگی را به خود اختصاص خواهد داد.
وقوع این ۳ رویداد وضعیت بورس را تحت تأثیر قرار داده و این احتمال وجود دارد که از یکسو با عرضه‌های بزرگ جدید فعالیت بیشتر حقوقی‌ها در سمت عرضه و از سویی دیگر با محدود کردن تقاضا برای سهام کوچک با تغییر حجم مبنا، روند هیجانی فعلی در کلیت بازار تعدیل شود.