برای نخستین بار در ۸ ماه اخیر تورم نقطهای روند نزولی را ثبت کرده است. البته لازم به ذکر است که کاهش تورم در ماه پایانی پاییز به معنی پایین آمدن قیمتها نیست، بلکه به این معنی است که سرعت رشد قیمتها محدودتر شده است. با این حال در ماه آذر تورم خوراکیها همچنان در سطح بالایی بوده؛ بهنحویکه قیمت لبنیات و روغن طی یک ماه رشد ۱۰ درصدی را ثبت کردند، اما از سطح تورم صیفیجات کاسته شده است. همچنین تورم ماهانه حملونقل منفی شده که علامت تایید کاهش قیمت خودرو در ماه آذر است.
آمارها نشان میدهد شاخص قیمت مصرفکننده در آذر به ۲۸۰.۶ واحد رسیده که به نسبت آبانماه رشد ۲ درصدی و نسبت به مدت مشابه سال ۹۸، رشد ۴۴.۸ درصدی را ثبت کرده است. نگاهی به روند ماهانه و نقطهای تورم آذر ۹۹ نشان میدهد که روند تورم ماهانه پس از ۶ ماه (از خرداد ماه) تغییر روند داده و نزولی شده و تورم نقطه به نقطه نیز برای اولین بار بعد از فروردین سالجاری روندی نزولی داشته است. بررسیها نشان میدهد تورم ماهانه کالاهای بادوام در آذر منفی ۴.۵ درصد بوده که نشان میدهد نوسان کم در بازارهای سرمایهای مانند ارز و طلا بیشترین اثر را در کاهش تورم آذرماه داشته است.
پیشتازی گروه خوراکیها علیرغم کاهش نسبت به آبان
مرکز آمار ایران، گزارش شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوار در آذرماه را منتشر کرد. براساس این گزارش در آذرماه شاخص قیمت مصرفکننده به ۲۸۰.۶ واحد رسیده است. به این ترتیب تورم ماهانه کل کشور ۲ درصد ثبت شده است. مرکز آمار شاخص کل را در یک دستهبندی کلی بهصورت شاخص خوراکیها و غیرخوراکیها منتشر میکند. آمارها نشان میدهد شاخص خوراکیها در آذر به نسبت آبان ۵ درصد رشد داشته است. این در حالی است که در آبان تورم گروه خوراکیها به عدد تاریخی ۱۳ درصد رسیده بود. از سوی دیگر تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی نیز در آذرماه نیم واحد درصد بوده که به نسبت آبانماه با کاهش ۱۳ واحد درصدی همراه بوده است.
مرکز آمار کشور شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور را برحسب بخشهای اصلی و برخی گروههای کالایی منتشر میکند. براساس این طبقهبندی، از میان ۱۲ گروه مورد بررسی، گروه خوراکیها با تورم ماهانه ۵ درصد بیشترین تورم را در میان گروههای مذکور به خود اختصاص داده است. بررسیها نشان میدهد در گروه خوراکیها بیشترین تورم ماهانه به گروه لبنیات و روغنها تعلق داشته که هر کدام حدود ۱۰ درصد افزایش قیمت در یک ماه را تجربه کردهاند. پس از آن میوه و خشکبار رتبه دوم را داشته که تورم ماهانه ۹.۷ درصدی را ثبت کرده است. چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب میوه نیز با تورم حدود ۶.۱ درصدی در جایگاه سوم قرار داشتهاند. گروه سبزیجات نیز با تورم ماهانه کمتر از یک درصد کمترین افزایش قیمت را نشان میدهد.
مبلمان و لوازم خانگی دومین گروه با تورم بالای ماهانه، در آذر بوده است. آمار نشان میدهد این گروه با ضریب اهمیت حدود ۴ درصد تورم ماهانه ۴.۴ درصد را ثبت کرده است. گروه هتل و رستورانها نیز با تورم ماهانه ۳.۵ درصد در جایگاه سوم قرار دارد. اما نکته قابل توجه این است که گروه مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوختها که بیشترین ضریب اهمیت را در میان گروههای شاخص ساز دارد، در آذرماه به نسبت آبان تنها تورم نیم واحد درصدی را ثبت کرده که کمترین افزایش تورم را در میان گروهها به خود اختصاص داده است. بررسیها نشان میدهد این گروه به دو زیر گروه مسکن و آب، برق و سوخت تقسیم شده است. به این ترتیب گروه مسکن تورم ۰.۶ درصدی و آب، برق و سوخت تورم منفی نیم درصدی را در آذرماه تجربه کرده است. علاوه براین، تورم ماهانه گروه حملونقل نیز در آخرین ماه پاییز منفی بوده است. براساس گزارش مرکز آمار کشور تورم گروه حملونقل در آذر منفی ۳.۶ درصد بوده که بیشترین دلیل کاهش تورم در این ماه کاهش قیمت خودروهای سواری عنوان شده است.
روند نزولی تورم نقطه به نقطه بعد از ۸ ماه
گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که شاخص قیمت مصرفکننده در آذر سالجاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته افزایش ۴۴.۸ درصدی داشته است. به عبارت دیگر، افراد جامعه برای خرید یک سبد مشابه در سال گذشته باید ۴۴.۸ درصد هزینه بیشتری در سالجاری صرف کنند. بررسی زیرگروههای شاخص ساز در تورم نقطهای نشان میدهد که افزایش قیمت در گروه حملونقل در آذرماه سالجاری به نسبت آذرماه سال گذشته حدود ۶۵.۲ درصد بوده که بیشترین تورم نقطهای در میان ۱۲ گروه به حساب میآید. پس از آن گروه مبلمان و لوازم خانگی با تورم نقطهای ۵۹.۶ درصد قرار دارد. گروه سوم نیز گروه خوراکیها با تورم نقطهای ۵۸ درصد است. کمترین افزایش قیمت نیز در گروه آموزش با تورم نقطهای ۲۱.۳ درصد رخ داده است.
اما بررسی روند تورم نقطهای نشان میدهد که در نخستین ماه سال ۹۹ این تورم حدود ۱۹.۸ درصد بوده که در اردیبهشتماه به ۲۱ درصد رسیده است. این روند صعودی تا آبانماه ادامه داشته بهطوری که از تورم حدود ۲۲.۵ درصد در خرداد ماه با افزایش ۲۴ واحد درصد در آبانماه به رقم ۴۶.۵ درصد رسیده است. اما در آذرماه تورم نقطهای تغییر مسیر داده و با کاهش مواجه شده است. این تغییر روند بیشتر تحت تاثیر ثبات قیمتها در بازارهای سرمایهای و کالایی بوده است.
تورم ماهانه منفی در گروه کالاهای بادوام
مرکز آمار ایران در یک دستهبندی دیگر، اعداد و ارقام تورمی را در دو دسته کالاها و خدمات منتشر میکند. به این ترتیب ضریب اهمیت گروه کالاها ۵۰.۹ درصد و ضریب اهمیت گروه خدمات ۴۹.۱ درصد است. تورم ماهانه گروه کالاها در آذر ۲.۷ درصد و تورم گروه خدمات ۰.۸ درصد بوده است.
در این دستهبندی گروه کالاها به سه زیرگروه کالاهای بادوام، کالاهای بیدوام و کالاهای کم دوام تقسیم میشود. براساس آمار منتشر شده، ضریب اهمیت گروه کالاهای بیدوام ۴۰.۳ درصد، کالاهای با دوام ۵.۵ درصد و کالاهای کم دوام ۵.۱ درصد بوده است. به این ترتیب در آذرماه تورم ماهانه کالاهای بیدوام ۴.۴ درصد، کالاهای کم دوام ۳.۷ درصد و کالاهای با دوام منفی ۴.۵ درصد بوده است. مبلمان و لوازم خانگی، خودرو و ملزومات حملونقل از مهمترین اقلام کالاهای بادوام محسوب میشوند که بررسیها نشان میدهد در آذر به دلیل کاهش نوسان نرخ ارز که عمدهترین دلیل افزایش قیمت در گروه کالاهای بادوام محسوب میشود، قیمت این اقلام نیز تغییر قابل توجهی نداشته و حتی با کاهش مواجه شده است. بررسیها نشان میدهد قیمت دلار در آذرماه کاهش حدود ۲ درصدی داشته و مهمتر از کاهش ارزش، کاهش نوسان قیمتی بوده که در این ماه تجربه کرده است.
برخلاف تورم ماهانه گروه کالاهای بادوام، تورم نقطه به نقطه گروه کالاهای بادوام در آذر حدود ۱۰۷ درصد مثبت بوده است. بهعبارت دیگر، قیمت این کالاها در آذر سالجاری به نسبت مدت مشابه سال گذشته حدودا ۲ برابر شده است.
اگرچه گزارش مرکز آمار نشان از کاهش نرخ تورم آذر ۹۹ دارد اما ادامه این روند منوط به اجرای سیاستهای پولی و مالی مناسب است.