پس از استراحت یک روزه در پایان هفته گذشته، شاخص کل بورس تهران دیروز(۲۳آذر) بار دیگر به مسیر‌صعودی بازگشت و با ثبت رشد ۳۹۰۵ واحدی، کانال ۳۴۳هزار واحدی را از آن خود کرد.
تا دیروز گروه‌های کالایی از اثرگذارترین نمادها بر رشد شاخص کل شناخته شده و بیشترین میزان نقدینگی را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر تداوم جریان بالای نقدینگی در گردونه معاملات سهام، بالا‌ماندن سطح دلار نسبت به نرخ ارز مرجع بورسی ها یعنی سامانه نیما در کنار رشد قیمت کالاها در بازار جهانی به دلیل توافق تجاری ضمنی میان چین و آمریکا سبب افزایش تقاضا در نمادهای وابسته به بازار جهانی به ویژه گروه فلزات اساسی شده و میزان اثرگذاری گروه‌های کالایی بر شاخص کل را افزایش داده‌است.
در حدود دو سال اخیر بورس تهران روندی صعودی در پیش گرفته که ذهنیتی مبنی بر عدم امکان افت قیمت‌ها ایجاد کرده‌است. بعبارت دیگر این تصور در مردم ایجاد شده‌است که صرف خرید و نگهداری سهام به سود منتهی می‌شود و بازنده کسی است که می‌فروشد.
با وجود آنکه بازار سهام همچنان ظرفیت رشد دارد اما ترویج این ذهنیت می‌تواند به بی‌توجهی به ریسک‌های موجود و بی‌اعتنایی به عوامل اثرگذار واقعی بینجامد. ترویج این قاعده سرانگشتی در کنار نادیده گرفتن ریسک‌های غیراقتصادی، نسخه نگهداری سهام را بعنوان بهینه‌ترین گزینه کسب سود در فضایی که شاهد شکل‌گیری انتظارات تورمی در اقتصاد کشور هستیم، تجویز می‌کند.
هر چند دانش مالی در تلاش است تا قواعد سرانگشتی ترویج شده را بهتر و دقیق‌تر کند اما به دلایل مختلف همچون محدودیت دامنه نوسان، نبود بازار دو طرفه و در عین حال فقر تحلیل در فضای بورس کشورمان، تحلیل‌گران این بازار فعالیت چندانی نداشته و در دو قطب اصلی بازار یعنی عرضه و تقاضا ضعف جدی دیده می‌شود. بدیهی است در این فضا توجه بورس‌بازان به سمت قواعد سرانگشتی و نه‌چندان علمی معطوف می‌شود.
متاسفانه در حال حاضر در بورس تهران، در میان تازه‌واردان و حتی تحلیل‌گران نیز قاعده‌ای در حال شکل‌گیری است که می‌گوید سرمایه‌گذار در صورت نگهداری سهم در میان‌مدت، وضعیت مناسب‌تری را تجربه می‌کند. با غلبه این قواعد افرادی که وارد گردونه معاملات سهام می‌شوند تمایل کمتری به فروش دارند. از طرفی ترویج این دیدگاه موجب می‌شود تا ریسک‌های پیرامونی (عموما غیراقتصادی) به نوعی در دل معاملات حذف و کمتر توجهی به آن‌ها شود.
محرک‌های رشد شاخص کل بورس تهران
به طور کلی می‌توان صعود متوالی بورس تهران را متأثر از سه عامل دانست. اولین عامل ورود پول‌های تازه به سمت بازار است که نقش تعیین‌کننده‌ای در ثبت رشدهای متوالی در این بازار داشته‌است. تأثیر این عامل به حدی است که میانگین روزانه ارزش معاملات که طی معاملات آبان‌ماه به زحمت سطوح هزار میلیارد تومانی را لمس می‌کرد، در هفته اخیر از ۲هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفت. افزایش میزان نقدینگی بازار سهام خود عاملی شد تا سهام بدون توجه به میزان ارزندگی، مسیر رشد قیمتی را در پیش بگیرد.
محرک دیگر رشد شاخص کل بورس تهران، نرخ دلار است. دلار در میانه هفته گذشته به کانال ۱۴هزار تومان نیز وارد شد اما پس از آن روند کاهشی را در پیش گرفت و در روز پس از تجربه کانال ۱۳ هزار تومانی در قیمت ۱۲۶۵۰به معاملات خود پایان داد. برخی معامله‌گران بر این باورند که باتوجه به تأثیر رشد نرخ ارز بر صعودی شدن قیمت سهم، عقب‌نشینی قیمت دلار نیز می‌تواند افت قیمت‌ها را به‌دنبال داشته باشد. با این حال برخی دیگر اعتقاد دارند افت قیمت دلار موقتی است و همچنان می‌توان به رشد قیمت در این بازار امیدوار بود.
برخی از تحلیل‌گران احتمال افزایش قیمت دلار را بسیار ناچیز می‌دانند و معتقدند برای شرکت‌های بورسی دلار نیمایی از اهمیت بیشتری برخوردار است. نرخ نیمایی نیز همچنان در کانال ۱۱هزار تومان قرار داشته و کم شدن فاصله این دو نرخ دلار آزاد و نیمایی خود می‌تواند بعنوان اهرمی برای قیمت سهام عمل کند. رشد تقاضا و قیمت‌ها در معاملات بورس‌کالا نیز خود گواهی بر این ادعاست.
آخرین محرکی که روز گذشته سبب افزایش توجه به سهام کالایی به‌خصوص فلزات اساسی شد، انتشار خبرهای مثبت در رابطه با بازار جهانی است.